Güllü & Şentürk Hukuk bürosu olarak başta şirket danışmanlığı olmak üzere şirket kurulumu, birleşmesi ve diğer hukuki işlemlerinde şirketlere hukuki danışmanlık ve hizmet vermekteyiz. Küreselleşen dünyada artan nüfus ve gelişen teknoloji ile beraber ticari hayat gelişmiştir. Ticaretin gelişmesi ile şirketlerin yapmış oldukları işlemler artmıştır. Artan bu işlemlerin her biri aslında bir hukuki işlemdir. Çalışanlarla kurulan iş sözleşmeleri, yurt dışındaki firmalarla yapılan akreditif işlemleri, mail yoluyla gönderilen fiyat teklifleri ve diğer bütün işlemler hukuki boyutta önem arz etmektedir. Böyle olunca şirketlerin hukuki danışmanlık alması büyük önem taşımaktadır. Malum olunduğu üzere şirket birden fazla ticari ilişkiye girdiği için her ilişki farklı hukuk dalını gündeme getirmektedir. Bir şirket ticaret hukuku, borçlar hukuku, vergi hukuku, idare hukuku, ceza hukuku ne enerji piyasa kanunu gibi birçok hukuk dalıyla karşı karşıyadır. Şirketin tek başına bütün mevzuatı veya kanunları bilemeyeceği gibi uygulamada nasıl bir yol izleneceğini bilememesi de normaldir. Bu sebeple ticaret hayatında bulunan her şirketin hukuki danışmanlık veren bir avukata ihtiyacı vardır.

1136 saylı Avukatlık Kanunu gereğince sermayesi 250.000 TL’den fazla olan her anonim şirketin sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu vardır. Aksi halde anonim şirket idari para cezalarıyla karşı karşıya kalacaktır. Ama şirketin 250.000 TL’den az sermayesinin olması avukat bulundurmanın önemi azaltmaz. Tam tersine yapılacak bir yanlışın şirkete büyük zararlar vermesinin önüne geçilmiş olunur.

Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olup pay sahiplerinin borçlarından dolayı yalnızca taahhüt etmiş oldukları sermaye paylarınca şirkete karşı sorumlu oldukları bir şirket türüdür.(TTK. m. 329) Anonim şirket bir ticari şirket olduğu için tüzel kişiliğe haizdir. (TTK. m. 125) Tüzel kişiler organlar tarafından aracılığıyla yürütülmektedir. (TMK. m. 50) Anonim şirketin de bir tüzel kişi olduğu göz önüne alındığında anonim şirketin organları vardır. Bu organlar ise kanunda özel olarak belirtilmiştir. Anonim şirketlerin organları ise yönetim kurulu (TTK. m. 359) ve genel kuruldur. (TTK. m. 407) Kanuni istisnalar saklı olmak üzere pay sahipleri anonim şirketle ilgili olan hakkını 2 genel kurul aracılığı ile kullanabilmektedir. (TTK. m. 407) Yani genel kurul, anonim şirkette pay sahiplerinin bulunduğu ve şirket üzerinde olan haklarını kullandıklarını, şirket hakkında düşüncelerin tartışıldığı ve karara bağlandığı bir organdır.

Yukarıda da belirtildiği üzere ETTK.’da iptal davası ile ilgili ilkelerini yeni TTK’da muhafaza etmiştir. TTK.’da Yargıtay’ın içtihatları dikkate alınarak yeni hükümler eklenmiştir. Bu düzenlemeler ile çağrının usulü dairesinde yapılmadığı, gündemin gerektiği gibi ilan edilmediği, genel kurula katılma yetkisi bulunmayan kişilerin veya temsilcilerin toplantıya katılıp oy kullandıklarını, genel kurula katılmasına haksız olarak izin verilmediği ve yukarıda sayılan haksızlıkların genel kurul kararlarının alınmasında etkili olduğunu ileri süren pay sahiplerinin iptal davası açma hakkının olduğu kanunda açıkça ifade edilmiştir. İptal davasına ilişkin bu hükümlerle beraber yeni TTK.’da başka bir değişiklik gerçekleşmemiştir. İptal davasını düzenleyen kanun hükmü emredici nitelikte olduğu için bu hakkın esas sözleşme veya şirket içi bir düzenleme ile sınırlandırılması mümkün değildir.  İptal davasının açılabilmesi için TTK. m. 445’te bulunan sebeplerden birinin varlığı gereklidir. Yani genel kurul kararının iptalinin istenebilmesi için ilgili genel kurul kararı kanuna, esas sözleşmeye veya dürüstlük kuralına aykırı olmalıdır. Bu davanın genel kurul kararının alınmasından itibaren 3 ay içinde açılması gerekmektedir.

Mahkeme şirketin istemi üzerine dava açılmasından kaynaklanacak olan muhtemel zararlara karşı davacılardan teminat yatırılmasını isteyebilir. Bu teminat kararı tamamen mahkemenin takdir yetkisinde olup teminatın nitelik ve miktarını kendisi belirler. Şirketin davacıdan teminat göstermesini talep etmesi halinde şirket, bu davanın şirkete zarar verme ihtimalinin kuvvetli olduğunu kanıtlamak durumundadır. İptal davasının açıldığı gün ve duruşma günü şirketin internet sitesinden yayınlanmak zorundadır. Davanın açılmış olması ilanla beraber herkesçe bilinecektir. Bu sebeple şirket itibarı zedelenebilecektir. Davanın açılış şekli ve dava dilekçesinde çoğunluğa veya yönetim kuruluna yöneltilmiş olan ithamların şirkete zarar vereceği ihtimali yüksekse teminat istemede gerekçe oluşturabilecektir.

Bütün dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de, geniş halk kitlelerine yayılma yoluyla, küçük birikimleri birleştirip büyük bir servet haline getiren, ülke ekonomisine büyük katkı sağlayan, ekonomik ve sosyal hayatın olmazsa olmaz bir aracı haline gelen anonim ortaklıkların, en büyük sorunlarından biri azınlık haklarında ortaya çıkmaktadır.

Anonim ortaklık yapısı göz önünde bulundurulduğunda, ortaklık pay sahipleri arasında maddi menfaatlerin mevcut olduğu görülmektedir. Dolayısıyla, çoğunluğun aldığı kararlarla yönetilen anonim ortaklıklarda, çoğunluğun, ortaklıktaki pay sahipliği haklarını azınlıkta kalan ortaklar aleyhine suistimal edilebilme ihtimali her zaman mümkündür.

Zira, sadece maddi çıkar temelleri üzerinde kurulmuş ve pay ortaklarının ilişkileri de söz konusu maddi çıkara dayalı olan bir ortaklıkta, çoğunluğun, sadece kendi çıkarlarını düşünmeyip, azınlığın çıkarını da dikkate alarak, ortaklığın çıkarı gereği kararlar alması oldukça düşük bir ihtimaldir.

Dolayısıyla, anonim ortaklıktaki bu dezavantajlı durumları gidermek ve azınlığın haklarını da korumak ihtiyacından yola çıkan kanun koyucu, Ticaret Kanunun 399, 411, 420, 421, 438, 486, 531 ve 559 maddelerinde birtakım düzenlemeler yapma gereği duymuştur.

Azınlık hakları, Türk Ticaret Kanunu sisteminde olumlu ve olumsuz azınlık hakları olarak sınıflandırılmamasına rağmen, doktrinde anonim ortaklıkta kullanılan azınlık haklarının niteliğine göre bu çeşit bir sınıflandırma tercih edilmektedir.